Član 75.

1) Učenici ostvaruju prava i dužnosti prema odredbama Zakona, ovih Pravila i ostalih normativnih akata škole.

2) Škola je obavezna na početku svake školske  godine na prigodan način upoznati učenike s njihovim pravima odnosno dužnostima i odgovornostima utvrđenim zakonom, ovim Pravilima i drugim normativnim aktima Škole.

3) O s n o v n a   p r a v a   u č e n i k a  s u:

•    pravo na odgoj i obrazovanje,
•    jednako pravo pristupa i  jednake mogućnosti učešća u obrazovanju,
•    pravo na osiguranje jednakih uvjeta  i prilika za dalje obrazovanje,
•    pravo da na najbolji način razvija svoje urođene  i potencijalne umne, fizičke i moralne sposobnosti,
•    pravo da pri bilo kojim pitanjima, koristi i u usmenom i u pismenom izražavanju bilo koji od zvaničnih jezika i zvaničnih pisama Bosne i Hercegovine,
•    u svim aktivnostima koje se tiču učenika od primarnog značaja su interesi učenika bez obzira ko ih provodi,
•    pravo da obrazovanje u školi  bude usmjereno na razvoj ličnosti djeteta, razvoj mentalnih i fizičkih sposobnosti do krajnjih granica,
•    pravo da  bude zaštićen od svih odgovornih u školi od bilo kakvog  nehumanog, ponižavajućeg postupanja bilo od drugih učenika, nastavnog osoblja i drugih zaposlenika Škole,
•    pravo da aktivno učestvuju u obrazovno-odgojnom procesu i redovno pohađaju nastavu svih oblika,
•    pravo da predlažu i organizuju proces učenja/podučavanja,
•    pravo na slobodu mišljenja,
•    pravo da traže objašnjenja pojedinih dijelova nastavne jedinke ili nastavnih jedinica u cjelini,
•    pravo na javnost ocjenjivanja i eventualno sudjelovanja u ocjenjivanju,
•    pravo prigovora na zaključnu ocjenu na kraju školske godine,
•    pravo da se osposobe za samostalno učenje,
•    pravo da se redovno pripremaju za nastavu i da redovno i sistematski uče,
•    pravo da aktivno učestvuju u vannastavnim aktivnostima,
•    pravo da osnivaju društva, klubove, sekcije, izdaju listove, organizuju ekskurzije,
•    izlete i sportska takmičenja,
•    pravo da koriste i čuvaju opremu i inventar prema njihovoj namjeni,
•    druga prava utvrđena zakonom i normativnim aktima.


4) O s n o v n e   d u ž n o s t i   u č e n i k a   s u:

•    da redovno pohađaju nastavu svih vrsta i da stalno i sistematski uče,
•    da se ponašaju u skladu s Pravilima o kućnom redu,
•    da redovno pravdaju izostanke sa nastave,
•    da izvršavaju odluke organa upravljanja i rukovođenja i stručnih organa škole,
•    da nose u školu potrebne udžbenike i neophodan pribor,
•    da svojim radom i ponašanjem doprinose afirmaciji škole i njenom ugledu,
•    da su pristojno obučeni,
•    da paze i čuvaju školsku imovinu, učila, nastavna sredstva, opremu itd.
•    da ispunjavaju i druge obaveze utvrđene Zakonom i normativnim aktima Škole.

5) Učenik Škole u ostvarivanju svojih prava ne smije ugrožavati druge u ostvarivanju prava.

6) Izvodi propisa iz stava 2) ovog člana oglašavaju se  i dostupni su  i na oglasnoj tabli Škole.  
 

Član 82.

Ocjenjivanje je javno, kontinuirano i brojčano.
Ocjene  su:
•    odličan (5)
•    vrlo dobar (4)
•    dobar (3)
•    dovoljan (2)
•    nedovoljan (1).
Ocjena nedovoljan (1) nije prolazna.
 

Član 90.

1) Učenik je ostvario pozitivan opći uspjeh na kraju polugodišta, odnosno na kraju školske godine ukoliko iz pojedinačnih predmeta nema ocjenu nedovoljan (1).
2) U svjedodžbe, druga dokumenta u koja se upisuje opći uspjeh učenika, pored ocjene odličan, vrlo dobar, dobar i dovoljan, upisuje  se i prosječna ocjena općeg uspjeha zaokružena na dvije decimale.
3) Učenik je završio razred
•    odličnim uspjehom, ako je postigao prosječnu ocjenu najmanje 4,50
•    vrlodobrim uspjehom, ako je postigao prosječnu ocjenu od 3,50 do 4,49
•    dobrim uspjehom, ako je postigao prosječnu ocjenu od 2,50 do 3,49
•    dovoljnim uspjehom, ako je postigao prosječnu ocjenu od  2,0 do 2,49.
Učenik nije sa uspjehom završio razred ako na kraju školske godine ima jednu ili više ocjena nedovoljan (1).

Član 91.

•    Učenik koji na kraju nastavne godine ili obrazovanja imaju jednu ili dvije ocjene nedovoljan (1) upućuje se na popravni ispit.
•    Učenik koji na kraju nastavne godine ima tri ili više ocjena nedovoljan (1) upućuje se da ponovi razred, ukoliko ne gubi status redovnog učenika u skladu sa zakonom.
 

Član 92.

•   U Školi se ocjenjuje vladanje učenika, a na osnovu redovnosti pohađanja nastave, ukupnog odnosa prema obrazovno odgojnom radu, poštivanja učeničkih prava i dužnosti, a naročito odnosa prema drugim učenicima, nastavnicima, drugim zaposlenicima  i trećim licima, školskoj imovini, ponašanju na javnom mjestu.    
•   Ocjene iz vladanja su: primjerno, vrlo dobro, dobro, zadovoljava i loše.
•   Ocjenu iz vladanja utvrđuje Odjeljensko odnosno Nastavničko vijeće na  prijedlog razrednika na kraju prvog polugodišta i na kraju nastavne godine.
•   Ocjena iz vladanja ne utiče na opći uspjeh učenika.

Član 119.

1) Učenici su dužni savjesno se pridržavati svojih prava i obaveza te poštivati prava i obaveze drugih učenika, zaposlenika i trećih lica utvrđenih ovim Pravilima, Pravilnikom o kućnom redu i drugim aktima ove Škole.
2) Učeniku koji učini povredu učeničke dužnosti utvrđenu Zakonom, ovim Pravilima i drugim normativnim aktima ove Škole izriče se odgovarajuća odgojno-disciplinska mjera, koja se odnosi na školsku godinu za koju je izrečena, i koja se u toku školske godine može i preinačiti.  
3) Odgojno-disciplinske mjere izriču se postupno osim kada se radi o teškoj povredi discipline (učeničke dužnosti), o čemu odlučuje Nastavničko vijeće.
4) Učenik odgovara samo za povredu obaveze koja je u vrijeme izvršenja bila utvrđena zakonom i općim aktima ove Škole, a izuzetno i za drugu povredu koja nije predviđena navedenim aktima, ali  je njenim činjenjem  došlo do ugrožavanja života ili zdravlja trećih lica ili imovine Škole.
5) Učenik može odgovarati i materijalno za štetu koju je učinio namjerno ili iz krajnje nepažnje.
6) Izricanje odgojno-disciplinske mjere ne smije biti posljedica osvete, zastrašivanja, ponižavanja, zloupotrebe učenika ili povreda njegove ličnosti.
7) U jednom vođenom postupku može se izreći samo jedna odgojno-disciplinska mjera.
8) Zbog izrečene odgojno-disciplinske mjere učeniku se može uskratiti odlazak na izlet, ekskurziju i sl. o čemu odluku donosi Nastavničko vijeće.   
 

Član 120.

1) Odgojno-disciplinska mjera ima odgojni karakter i u pravilu se izriče učenicima za slučaj utvrđene povrede učeničkih dužnosti.
2) Prije izricanja odgojno-disciplinske mjere, nadležni organ imat će u vidu:
a) težinu povrede dužnosti  i njene posljedice,
b) stepen odgovornosti učenika,
c) uvjete pod kojima je povreda dužnosti učinjena,
d) dotadašnji rad i ponašanje učenika,
e) druge olakšavajuće i otežavajuće okolnosti.

Član 121.

Lakše povrede učeničkih dužnosti su:
•    nenamjerno zakašnjavanje na nastavu ili neopravdano napuštanje nastave,
•    nepridržavanje Pravila kućnog reda u manjem obimu,
•    neredovno nošenje školskog pribora i opreme,
•    nemaran odnos prema učenju i radu u lakšem obliku,
•    stvaranje loših odnosa između učenika,
•    ometanja drugih učenika u učenju i praćenju nastave,
•    ometanje nastavnika za vrijeme izvođenja nastave i drugih oblika odgojno obrazovnog rada (pričanje, dovikivanje, okretanje, šaptanje učeniku koji odgovara),
•    lakše remećenje reda u svom ili drugom odjeljenju,
•    lakše remećenje reda na javnim mjestima,
•    nekorektno ponašanje prema kolegama,
•    poticanje drugih učenika na negativno i neprihvatljivo ponašanje,
•    uništavanje i oštećivanje školske i druge imovine u manjem obimu,
•    društveno i socijalno neprihvatljivo ponašanje i loše postupunje izvan Škole,
•    vrijeđanje ugleda nastavnika, učenika i ostalih zaposlenika Škole u lakšem obliku,
•    neprimjereno, grubo, agresivno i slično ponašanje prema učenicima,  zaposlenicima i drugim licima u školi,
•    u svojstvu dežurnog učenika ne obavještava nastavnike o odsustvu učenika i ne izvršava predviđene obaveze koje ima dežurni učenik,
•    u svojstvu dežurnog učenika ne prijavljuje svako oštećenje školske ili lične imovine i ne prijavi prije početka nastave uočene nedostatke dežurnom nastavniku ili razredniku,
•   u svojstvu dežurnog učenika dopusti ulaz licu bez provjere identifikacijske isprave ili bez saglasnosti organa škole, a o tome ne obavijesti dežurnog nastavnika ili u njegovom odsustvu pedagoga ili pomoćnika direktora,
•    u svojstvu dežurnog učenika samovoljno napusti dežurstvo
i druge povrede utvrđene odlukama organa škole i drugim aktima škole.
 

Član 122.

1)  U toku školske godine učeniku se izriču odgojno-disciplinske mjere za učinjene teže povrede učeničkih dužnosti:  

•    neopravdano izostajanje sa nastave preko 29 nastavnih časova, 
•    prepravka podataka u svjedočanstvu, diplomi, đačkoj knjižici i drugim javnim ispravama koje izdaje škola,  
•    dopisivanje podataka u evidenciji škole,
•    namjerno uništavanje  pedagoške dokumentacije,
•    krađa imovine škole, preduzeća, ustanove, učenika ili nastavnika, odnosno zaposlenika škole,  
•    konzumiranje, podstrekavanje na konzumiranje, odnosno pomaganje učeniku u upotrebi alkohola ili narkotika,  
•   izazivanje, odnosno učestvovanje u tuči u prostorijama i dvorištu škole, na praktičnoj nastavi, na ekskurziji ili izletu, te tokom realizacije drugih nastavnih i vannastavnih aktivnosti,  
•    posjedovanje ili upotreba oružja ili hladnog oruđa i korištenjem istog nanošenje povrede drugom licu u prostorijama i dvorištu škole, na praktičnoj nastavi, na ekskurziji ili izletu, te tokom realizacije drugih nastavnih i vannastavnih aktivnosti,  
•    izazivanje nacionalne, etničke ili vjerske netrpeljivosti u težem obliku,  
•    trajnije izbjegavanje školskih obveza,
•    neprimjeren odnos prema drugim učenicima, nastavnicima i drugim zaposlenicima i školskoj imovini,
•    zakašnjavanje na nastavu koje se ponavlja,
•    drsko i nepristojno ponašanje prema učenicima, nastavnicima, ostalim zaposlenicima i trećim licima,
•    javno odbijanje izvršenja naloga nastavnika i direktora,
•    nedolično ponašanje na ulici i javnom mjestu,
•    nanošenje težih tjelesnih povreda učeniku, nastavniku ili drugom zaposleniku škole, a težina tjelesne povrede utvrđuje se na osnovu ljekarskog nalaza,
•    ugrožavanje sigurnosti učenika, nastavnika, drugih zaposlenika i građana;
•    namjerno nanošenje materijalne štete školi u većem obimu ili vrijednosti uništavanjem školskog inventara i opreme,
•    netačno davanje podataka o sebi u cilju obmane,
•    pušenje u školi i školskom dvorištu,
•    dolazak u školu u alkoholiziranom stanju i/ili pod dejstvom narkotika,
•    nepoštivanje odluka organa škole,
•    naročito teško nepridržavanje odredbi Pravilnika o kućnom redu, propisa o zaštiti na radu i drugih propisa,
•    korištenje pejdžera, mobilnog telefona, vokmena i drugih sredstava komunikacije i laserske tehnike u školi,       
•    korištenje mobitela za vrijeme časa i nakon ranijeg upozorenja nastavnika na način da se javi na poziv, uključi zvučne tonove telefona, snima aparatom ili kamerom učenike ili nastavnike u razredu, snima tok časa i slično,
•    snimanje kamerom ili mobitelom ili na drugi način bez pristanka učenika, nastavnika ili drugih zaposlenika škole s namjerom da se vrijeđa, ismijava ili izlaže poruzi drugi učenik, nastavnik, ili zaposlenik škole ili prenošenje takvog snimka trećim licima,
•    ozbiljni prekršaj učinjen protiv estetskog i higijenskog izgleda školske sredine i školske opreme,
•    unošenje u školu predmeta i stvari koje mogu ugroziti zdravlje i sigurnost osoblja i učenika škole,
•    dovođenje u školu nepoznatih osoba koje mogu narušavati red i prouzrokovati opasnost za učenike, zaposlenike i treća lica koja se nalaze u školi te nanijeti štetu imovini škole,
•    prepravljanje podataka na ispričnicama,
•    lažno dojavljivanje postavljanja minsko-eksplozivnih sredstava, pomaganje, učešće u navedenim radnjama, te iniciranje lažne dojave i uzbunjivanja,
•    bacanje hrane, predmeta i stvari kroz prozor, u dvorište i na ulicu,
•    narušavanje dostojanstva ličnosti nastavnika, odgajatelja, osoblja škole i učenika,
•    učešće u kolektivnom bježanju sa časa,
•    neopravdano izostajanje sa nastave,
•    upotreba mobilnog telefona, elektronskog uređaja i drugog sredstva u svrhu kojom se ugrožavaju prava drugih ili u svrhu prevare u postupku ocjenjivanja,
•    neopravdano odlaženje sa nastavnog sata,
•    učestalo činjenje lakših povreda,
•    javno odbijanje izvršenja dužnosti i odgovornosti koje ima učenik,
•    dozivanje i razgovor sa prozora učionice sa drugim osobama na ulici ili u dvorištu,
•    bezrazložno aktiviranje protivpožarnog aparata,
•    učestvovanje u presretanju učenika Škole i iznuđivanju novca i ličnih stvari,
•    krajnje nemaran odnos prema radu,
•    druge povrede utvrđene odlukama organa Škole i drugim aktima.

Član 123.

Za lakše i  teže disciplinske povrede  propisane su odgojno-disciplinske mjere:  
a)    ukor razrednika, što povlači ocjenu iz vladanja "vrlodobro";  
b)    ukor odjeljenjskog vijeća, što povlači ocjenu iz vladanja "dobro";  
c)    ukor direktora, što povlači ocjenu iz vladanja "zadovoljava";  
d)    ukor nastavničkog vijeća, što povlači ocjenu iz vladanja "loše";  
e)    isključenje iz škole.